معرفی و تحلیل بصری نگاره‌های نسخه خطی جَرون‌نامه

جَرون­نامه، حماسه­ای منظوم و مصور متعلق به نیمه دوم دوره صفوی و مکتب نقاشی اصفهان است که در موزه بریتانیا نگهداری می­شود. این اثر را به قدری شیرازی نسبت داده­اند و داستان آن شرح نبرد سپاه ایران با پرتغالی­ها در زمان شاه عباس اول و توصیف صحنه­های رزم و رشادت­های فرماند­هان سپاه صفوی می­باشد. ده نگاره جَرون­نامه فاقد هر گونه امضا یا شناسه است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و شیوه استقرایی، جَرون­نامه را به عنوان یکی از نسخه نگاره­های ناشناخته هنر صفوی معرفی کرده و به بررسی جزییات صوری و مشخصات هنری تصاویر آن پرداخته است. نتایجی که محقق شده است نشان می­دهد؛ نگاره­های جَرون­نامه در سه مضمون رزم، بزم و سوگواری به تصویر درآمده­اند و عناصر بصری و ساختاری هر یک از آنها در خدمت موضوع قرار دارند. علاوه بر آن، از ویژگی­های بصری خاص نسخه می­توان به مواردی چون تناسب رنگ­ها با فضای بیان­گرانه و حسی، طراحی شتاب­زده مناظر و تزیینات، چهره­های منفعل، تعدد پیکره­ها و پیروی ابعاد صفحه از تناسبات  اشاره کرد. قرابت سبکی تصاویر جَرون­نامه با اصول زیبایی­شناسی مکتب نقاشی اصفهان متقدم و شیوه مبتنی بر سنت نقاشی ایرانی، در طراحی و قلم­گیری، پیکره­های فاقد شکوه و اهمیت انسان بر فضای تصویر به ظهور می­رسد.